Akademide Meta-Analiz Yöntemlerinin Uygulanması

Meta-analiz, tek tek çalışmaların “fısıltılarını” bir araya getirip güçlü, karar verdiren bir “koroya” dönüştürme sanatıdır. Ancak bu sanat yalnızca sonuçları toplayıp bir ortalama söylemek değildir; sorunun çerçevesini keskinleştirme, literatürü sistematik tarama, dahil etme–dışlama ölçütlerini gerekçelendirme, etki büyüklüklerini aynı dile çevirme, çalışmalar arası farklılıkların (heterojenlik) anlamını okuma, yayın yanlılığına karşı tetikte olma, duyarlılık/sağlamlık sınamaları ve adaletli bir rapor üslubu ile yürütülen kapsamlı bir araştırma sürecidir.

1) Araştırma Sorusu: “Ne Kadar Etkili?”yi Karar Cümlesine Dönüştürmek

Meta-analiz, “etkili mi?” gibi geniş bir meraktan çok, karar verdiren sorulara ihtiyaç duyar: “İlk yıl üniversite öğrencilerinde akran rehberliği, ilk 12 hafta içinde sürdürmeyi artırıyor mu?” Bu keskinlik; hangi sonuç ölçülerini arayacağınızı, hangi çalışma tasarımlarını dahil edeceğinizi ve hangi zaman penceresini a priori belirleyeceğinizi netleştirir. Soru karar odaklı olduğunda, meta-analiz yalnız “ortalama etki” değil, kimin için–ne kadar–hangi koşulda etkili olduğunu da söyleyebilir.

Uygulamalı sahne: Eğitim alanında “akran rehberliği” araştırmalarında bazı çalışmalar kısa vadeye, bazıları iki döneme bakıyor. Soru “ilk 12 hafta” penceresinde sabitlendiğinde, literatür taraması odaklanır, yorum ise zaman duyarlı hâle gelir.

2) Protokol ve Ön Kayıt: Yola Çıkmadan Haritayı Çizmek

Meta-analizin güvenilirliği, yola çıkmadan önce yazılan protokole dayanır: kapsama ölçütleri, arama terimleri, veri çıkarım şablonu, risk-of-bias planı, heterojenlik yaklaşımı, alt grup/keşif analizleri için çerçeve, duyarlılık senaryoları ve güncelleme kuralları. Protokol, “nasıl aradık, neden dışladık, neleri önceden planladık?” sorularına cevap verir; sonradan kural değiştirme riskini azaltır.

Uygulamalı sahne: Ön kayıt metni “v1.0—12 hafta penceresi; deneysel ve yarı-deneysel tasarımlar; sürdürme/ayrılış birincil sonuç; erişim bariyerlerine duyarlı alt grup analizi.” Süreç ilerlerken yapılan her sapma “v1.1—gri literatürde önemli müdahaleler bulundu; kriterler netleştirildi” notuyla kayıt altına alınır.

3) Arama Stratejisi: Akademik Veritabanlarının Ötesine Bakmak

Tek bir veritabanı meta-analizi kör bırakır. Disipline uygun çekirdek veritabanlarına ek olarak gri literatür (tezler, raporlar, kayıt dışı bildiriler), ön baskılar, kurum raporları ve politika notları kritik olabilir. Çünkü yayın yanlılığının kaynağı çoğu zaman basılmamış ama yapılmış çalışmalardır. Arama terimlerinde hem dar (spesifik müdahale adı) hem geniş (tematik kavramlar) ifadeleri kullanmak; dil ve yıl sınırlamalarını gerekçeyle koymak gerekir.

Uygulamalı sahne: “Akran rehberliği” yerine “akran mentorluk, sosyal bağ güçlendirme, oryantasyon destek programı” terimleri eklenir; yıllar için 2005 sonrası sınırı, program tasarımlarının benzerliği gerekçesiyle seçilir.

4) Dahil Etme–Dışlama Ölçütleri: Şeffaf ve Savunulabilir Filtreler

Kime, nerede, hangi tasarımda, hangi sonuçla bakıldığı; meta-analize alınacak çalışmalar için filtredir. Filtreler dar olursa kanıt havuzu kısırlaşır; geniş olursa elma–armut karışır. Denge, karar sorusunun sınırlarından gelir. Her “dışlama” için kısa bir gerekçe yazın: “Hedef pencereden farklı”, “sonuç ölçütü uygunsuz”, “tasarım major kısıtlılık taşıyor”.

Uygulamalı sahne: Uzun dönem (1 yıl) raporlayan ama 12 hafta verisi sunmayan çalışmayı, ana meta-analiz dışına alıp ek bir anlatı senteze taşıyorsunuz. Bu şeffaflık, yorum karmaşasını önler.

5) Seçim Süreci: Çifte İnceleme, Uyuşmazlıkta Uzlaşı

Başlık–özet taramasından tam metin incelemeye kadar iki bağımsız değerlendirici kullanmak, seçimin nesnelliğini artırır. Uyuşmazlıkta üçüncü bir gözle kısa bir uzlaşı oturumu yapılır; sonuç “karar günlüğü”ne işlenir. Bu süreç, hem hataları azaltır hem de sonradan gelecek itirazlara kanıt izi bırakır.

Uygulamalı sahne: İki değerlendirici aynı makaleyi farklı okuyor: biri “dahil”, diğeri “dışla”. Uzlaşıda, sonucun “sürdürme değil memnuniyet” olduğuna karar verilince “dışla” kararı gerekçeyle kayıt altına alınır.

6) Veri Çıkarımı: Kod Kitabı ve Çift Kayıt

Meta-analizde veri çıkarımı “kopyala–yapıştır” değildir; karar işidir. Müdahalenin süresi, yoğunluğu, bağlam, katılımcı profili, izlem süresi, sonuç ölçütlerinin tanımı, eşik ve bandlar, kayıp/veri eksikliği… Tüm bunlar bir kod kitabında açıklandığında, hatalar azalır; ileride alt grup ve meta-regresyon pencereleri doğal biçimde açılır. Çift kayıt (iki kişi ayrı ayrı giriş yapar) ve uzlaşı, doğruluk çıtasını yükseltir.

Uygulamalı sahne: “Sürdürme” kimi çalışmada “dönemi tamamlama”, kiminde “ilk 6 haftada devam” olarak geçiyor. Kod kitabı bu farkları görünür kılıp uyumlaştırma kuralını sözel olarak tanımlar.

7) Etki Büyüklüklerini Ortak Dile Çevirmek: Elmalar ve Armudun Aynı Cümlede Buluşması

Bazı çalışmalar oran, bazıları fark, kimisi sıralı bir ölçekte değişim raporlayabilir. Meta-analizin omurgası, bu çok sesli sonuçları tek bir dile çevirmektir. Burada kritik olan; “Bu çeviri yorum kolaylığı sağlıyor mu?” ve “Pratik eşiklerle konuşabiliyor muyuz?” sorularıdır. Tek bir sayıya hapsedilmek yerine, küçük–orta–büyük gibi pratik önem dilini işin içine katmak, karar cümlelerini güçlendirir.

Uygulamalı sahne: “Kopuşta küçük–orta azalma” dili, politikanın hata bedeli ve kapasite hesaplarıyla birleştiğinde, zamanlaması net bir öneriye dönüşür.

8) Heterojenlik: Farklılıklar Neyi Anlatır?

Meta-analizde çalışmalar “tek bir koroda” aynı tonda söylemez; bağlam, tasarım, ölçüm penceresi, katılımcı profili ve müdahale yoğunluğu farklıdır. Bu heterojenlik, kusur değil bilgidir. Farklılıkların nereden geldiğini sözel olarak sınıflandırmak (zaman penceresi, program dozu, alt grup ayrımları, ortam) ve hikâye oluşturmak gerekir. Yani “Neden bazı yerlerde daha çok işe yarıyor?”

Uygulamalı sahne: Kırsal kampüslerde akran rehberliği daha etkili. Yorum: Sosyal bağın başlangıç düzeyi düşük; müdahale eşitleyici çalışıyor. Bu, alt gruba öncelik verme kararını destekler.

9) Sabit Etkiler mi, Rastgele Etkiler mi? Mantığı Anlatmak

Tek bir “gerçek etki” varsayımıyla konuşmak çoğu zaman aşırı iyimserdir; akademik gerçeklik, bağlama göre değişen etkilerden oluşur. Bu nedenle, farklı bağlamların dağılımına saygı duyan rastgele etkiler düşüncesi çoğu meta-analizde daha dürüst bir üst modeldir. Sabit etkiler dili ise yakın akraba çalışmalar, dar bağlam ve tek ölçüm penceresi gibi koşullarda savunulabilir. Önemli olan “neden bu çerçeve?” sorusunu iki cümleyle yanıtlamaktır.

Uygulamalı sahne: “Çalışmalar arası bağlam farkı yüksek; sonuç bu nedenle rastgele etkiler mantığıyla okunmuştur. Mesaj düzeyi: ortalama etki + bağlamsal oynaklık.”

10) Yayın Yanlılığı ve Küçük Çalışma Etkileri: Sessiz Sonuçların Sinyali

Olumlu sonuçlar daha çok yayınlanır; büyük çalışmalar yerine küçük ama “parlak” sonuçlar seçilme eğiliminde olabilir. Bu eğilimi sözel belirtiler üzerinden tartışmak (gri literatürden güçlü ama yayımlanmamış işler, küçük örneklemlerde yüksek etki, rapor edilmeyen sonuçlar) ve temkinli bir dille sonuçları ele almak, meta-analizin etik gereğidir.

Uygulamalı sahne: Tezlerde düzenli olarak “etki var” bulguları görünürken, dergilerde benzer düzeyde çoğaltılamıyor. Yorum: Seçilim ve raporlama farklılıkları muhtemel; önerilerde ölçekleme öncesi pilot vurgusu yapılır.

11) Duyarlılık (Sensitivity) ve Dayanıklılık (Robustness): Makul Tercihler Altında Mesaj Sabit mi?

Kesişim kümeleri, uç değerler, kalite düşük çalışmalar, farklı zaman pencereleri… Bütün bunları makul alternatifler altında birer birer denemek ve ana mesajın durumunu raporlamak gerekir: “Düşük kalite çalışmaları dışladığımızda, etki küçük ama korunuyor.” Bu, okura “mesajın kırılganlığı” hakkında dürüst bir resim verir.

Uygulamalı sahne: Müdahale dozu belirsiz üç çalışma çıkarıldığında ortalama etki azalsa da yön aynı kalıyor. Karar: “Uygulamada doz standardizasyonu önemli fakat temel sonuç değişmiyor.”

12) Alt Grup Analizleri ve Meta-Regresyon: “Kimin İçin, Hangi Koşulda?”

Herkes için aynı etkiden çok, kimin ne kadar fayda gördüğü politika dilinde altın değerindedir. Alt grup kırılımlarını (başlangıç düzeyi, erişim, kampüs türü, zaman penceresi, doz) planlı biçimde yapın; keşif sonuçlarını “temkin” etiketiyle raporlayın. Meta-regresyon, çalışmalardaki sistematik farklılıkların etkiyi nasıl değiştirdiğini konuşmanın yolu olsa da, “neden” yerine ilişki anlatır; yorumu buna göre ölçülü tutun.

Uygulamalı sahne: Doz ve izlem süresi meta-regresyonda pozitif yönlü; kısa programlar zayıf etki üretiyor. Politika: “En az 8 hafta rehberlik + 2 hafta izleme” çerçevesi.

13) Bağımlı Etkiler ve Çoklu Sonuçlar: Aynı Çalışmanın Birden Çok Sesi

Aynı çalışmadan birden fazla sonuç (ör. 6. hafta sürdürme, 12. hafta sürdürme) ya da farklı ölçümler (memnuniyet, aidiyet, sürdürme) gelebilir. Bu sesleri bağımsızmış gibi saymak meta-analizi şişirir. Çözüm, “öncelikli sonuç”u protokolde tanımlamak; ek sonuçları anlatı içinde tartışmak; bağımlı etkiler için tek temsilci seçmek ya da hiyerarşik bir anlatı kurmaktır.

Uygulamalı sahne: 6 ve 12 hafta sonuçları aynı örnekten geldiği için, ana meta-analizde 12 hafta temsili kullanılır; 6 hafta sonuçları “erken sinyal” olarak anlatılır.

14) Risk of Bias (Yanlılık Riski) ve Kanıtın Güveni

Random atama, körleme, kayıp veriler, sonuç raporlama seçiciliği, ölçüm geçerliliği… Her çalışma için yanlılık riskini sahne sahne konuşmak gerekir. Ardından, bütün meta-analiz için kanıtın güvenini (yüksek–orta–düşük) sözel olarak değerlendirmek, sonuçlara ölçülü cesaret katar: “Etki küçük–orta; kanıt güveni orta; yayın yanlılığı olası.”

Uygulamalı sahne: Yarı-deneysel iki yüksek etkili çalışmanın ölçüm geçerliliğinde soru işaretleri var. Sonuç paragrafı bunu açıkça taşır: “Bu iki çalışma çıkarıldığında etki korunuyor, ancak daha küçük.”

15) Etik ve Adalet Merceği: Kimin Sesi Kısık?

Meta-analiz, kimlerin verisi yayımlandı? sorusunu da içerir. Kırsal, düşük erişimli, azınlık gruplar, farklı dil toplulukları… Eğer bu grupların çalışmaları nadirse, “ortalama etki” iyimser bir dünya çizebilir. Raporda bu temsiliyet boşluğunu yazmak ve “eşitleyici alt müdahaleler” için kanıt çağrısı yapmak, adil bir meta-analiz üslubudur.

Uygulamalı sahne: Kırsal kampüslerde güçlü etkiler olsa da çalışma sayısı az. Metin: “Uygulama önerisi pilot + izleme ile saflaştırılmalı; kırsal bağlamda daha fazla araştırmaya ihtiyaç var.”

16) Rapor Üslubu: Buton Adı Değil, Karar Cümlesi

“Şu yazılım–bu menü” anlatıları yerine, gerekçe–bulgu–yorum–karar hattını takip edin. En iyi meta-analiz raporları, son kullanıcı (öğretim tasarımcısı, klinik yönetici, politika yapıcı) için eşik, zaman, kapasite ve hata bedeli diline çevrilen sonuçlar üretir.

Uygulamalı çerçeve (tek paragraf şablon):

• Ne gördük? Kısa–orta büyüklükte olumlu etki.

• Ne kadar emin? Kanıt güveni orta; yayın yanlılığı olası.

• Kimin için? Düşük başlangıç ve kırsalda daha büyük.

• Ne yapalım? En az 8 hafta + izleme; ilk 12 haftada yoğunlaştırma.

• Maliyet–kapasite–hata bedeli? Fazla çağırma %X; kaçırma bedeli %Y → eşik: “ilk 2 haftada 0–5 kullanım.”

17) Pratik Örnek Senaryo: “Akran Rehberliği ve Sürdürme”

Durum: 2005–2024 arası çalışmalar; 12 hafta penceresi; deneysel ve yarı-deneysel tasarımlar.
Bulgular (sözel): Ortalama etki küçük–orta; kırsalda daha büyük; kısa programlar zayıf; 8+ hafta eşiği kritik; 2 haftalık izleme iyileştirici.
Yayın yanlılığı sinyali: Küçük örneklemli ve parlak bulguların yoğunluğu.
Duyarlılık: Düşük kalite çalışmalar çıkarıldığında etki azalıyor ama yön korunuyor.
Karar: İlk 12 haftada yoğunlaştırılmış akran rehberliği + izleme; kırsalda öncelik; kapasiteye göre çağrı eşiği net.

18) Yaşayan (Living) Meta-Analiz: Kanıtı Güncel Tutmak

Müdahale alanları hızla değişiyor. “Yaşayan” meta-analiz yaklaşımı, protokolü açık tutarak yeni çalışma geldiğinde periyodik güncellemeler yapmayı önerir. Her güncelleme küçük bir sürüm notuyla (“v1.3—3 yeni çalışma eklendi; ana mesaj sabit”) kayıt altına alınır. Böylece politika önerileri eski kalmaz.

19) Nitel Kanıtla Köprü: Sayıyı İnsan Sesine Bağlamak

Meta-analiz nicel bir omurga sağlar; ama nedenler çoğu zaman nitel veride saklıdır. Kısa alıntılar, bağlamsal farklılıkların neden sonuç ürettiğini açıklar: “Kamerayı açınca ev görünüyor; bu yüzden asenkron rehberliğe sığınıyorum.” Böylece alt grup etkileri yalnız sayıyla değil, insanî gerekçeyle de anlatılır.

20) Yeniden Üretilebilirlik: Veriye Erişim, Kod Defteri, Karar Günlüğü

Meta-analizde kullanılan arama terimleri, dâhil/dışla gerekçeleri, veri çıkarım kılavuzu, duyarlılık senaryoları ve raporlanan tüm ara kararlar paylaşılabilir bir dosya mimarisinde tutulmalı; “karar günlüğü” ile sürüm bazlı notlar eklenmelidir. Bu şeffaflık, hakem/jürinin güvenini büyütür; yarın aynı analiz tekrarlandığında benzer sonuçlar üretir.

Uygulamalı sahne: “v1.4—gri literatür eklenince küçük-orta etki korunuyor; kırsal etkisi güçleniyor; yayın yanlılığı sinyali devam.” Bu tek paragraf, meta-analizi yaşayan bir kanıt haritasına çevirir.

21) Eşik, Zamanlama ve Kapasite: Sonucu Uygulamaya Çevirmek

Meta-analiz raporu, son kullanıcı için “ne zaman–nerede–hangi eşiğe göre harekete geçelim?” sorusunu yanıtlamalıdır. Etki büyüklüğü tek başına değil; maliyet, insan kaynağı ve hata bedelleri ile birlikte konuşulmalıdır.

Uygulamalı sahne: Haftalık danışman kapasitesi 60. Eşik: “İlk 2 haftada hiç oturum açmamış + başlangıç düşük + erişim kısıtı.” Bu eşik, meta-analizde dik etki görülen pencerede harekete geçmeyi sağlar.

22) Sık Yapılan Hatalar ve Kısa Çözümler

• Hata: Arama stratejisini tek veritabanına kilitlemek.
  Çözüm: Gri literatür + ön baskılar + kurum raporları.

• Hata: Aynı çalışmanın çoklu sonuçlarını ayrı çalışmaymış gibi saymak.
  Çözüm: Öncelikli sonuç tanımı + bağımlı etki yönetimi.

• Hata: Heterojenliği “gürültü” saymak.
  Çözüm: Farklılığın nedenlerini hikâyeleştir; alt grup/bağlam merceği.

• Hata: Yayın yanlılığı sinyallerini yok saymak.
  Çözüm: Gri literatür taraması + temkinli yorum.

• Hata: Raporu buton isimleriyle doldurmak.
  Çözüm: Gerekçe–bulgu–yorum–karar hattı.

23) İç Denetim Listesi: Meta-Analiziniz Yola Çıkmadan Önce

1. Soru karar odaklı ve zaman penceresi net mi?

2. Protokol/ön kayıt yazıldı mı; sapmalar sürüm notlarında var mı?

3. Arama stratejisi çok kaynaklı ve gerekçeli mi?

4. Dahil/dışla ölçütleri şeffaf mı?

5. Seçimde çift değerlendirme yapıldı mı?

6. Kod kitabı ve çift veri çıkarımı uygulandı mı?

7. Etki büyüklükleri ortak dile çevrildi mi?

8. Heterojenlik, “neden” diliyle anlatıldı mı?

9. Sabit/rastgele etkiler tercihi gerekçelendirildi mi?

10. Yayın yanlılığına dair sinyaller tartışıldı mı?

11. Duyarlılık senaryoları çalıştırıldı mı?

12. Alt grup ve meta-regresyon planlı mı?

13. Bağımlı etkiler için temsil kuralı kondu mu?

14. Risk-of-bias değerlendirmesi yapıldı mı?

15. Kanıt güveni (yüksek/orta/düşük) sözel olarak verildi mi?

16. Etik–adalet merceği raporda yer aldı mı?

17. Rapor üslubu “karar cümlesi” diliyle yazıldı mı?

18. Yaşayan güncelleme mantığı düşünüldü mü?

19. Nitel kanıtla köprü kuruldu mu?

20. Karar günlüğü ve paylaşıma uygun dosya mimarisi hazır mı?

---

Sonuç

Meta-analiz; tek tek çalışmaların sınırlı ve bazen çelişkili fotoğraflarını, karar verdiren bir panoramaya dönüştürmenin yöntemidir. Fakat panoramanın doğruluğu; sorunun keskinliği, protokol şeffaflığı, geniş ve dengeli arama, adil seçim ve veri çıkarımı, etki büyüklüklerini ortak dile çevirme, heterojenliği bilgiye dönüştürme, yayın yanlılığına karşı temkin, duyarlılık sınamaları, alt grup–bağlam merceği, risk-of-bias ve kanıt güveni ve etik–adalet üslubu ile mümkündür.

Bu yazıda sunduğumuz omurga ile:

• Soruyu karar cümlesine dönüştürürsünüz: “İlk 12 haftada, kim için, ne kadar?”

• Protokol ve ön kayıt ile yolunuzu daha en başta şeffaflaştırırsınız.

• Aramayı veritabanlarının dışına taşıyarak sessiz kanıtları içeri alırsınız.

• Dahil/dışla kurallarını savunulabilir biçimde uygular, çift gözle hatayı azaltırsınız.

• Kod kitabı ile veriyi bir kez değil, doğru biçimde çıkarırsınız.

• Etki büyüklüklerini aynı cümlede konuşturur; pratik önem dilini ekleyerek gerçek dünyaya bağlarsınız.

• Heterojenliği kusur değil, hikâyeyi zenginleştiren bilgi olarak okursunuz.

• Rastgele etkiler mantığıyla bağlam çeşitliliğine saygı duyar, sabit etkileri dar bağlamda ölçülü kullanırsınız.

• Yayın yanlılığına karşı gri literatürü kucaklar, sonuçları gereksiz iyimserlikten arındırırsınız.

• Duyarlılık ile mesajın kırılganlığını test eder; sağlam kaldığı ölçüde cesur konuşursunuz.

• Alt grup ve meta-regresyon ile eşitlik ve hedefleme dilini zenginleştirirsiniz.

• Bağımlı etkileri adil yönetir, tek çalışmanın çok sesini abartmazsınız.

• Risk-of-bias ve kanıt güvenini yazıp karar vereni gereksiz risklerden korursunuz.

• Rapor üslubunu buton adları yerine gerekçe–bulgu–yorum–karar hattına yaslarsınız.

• Yaşayan meta-analiz mantığıyla önerilerinizi güncel tutar, karar günlüğüyle iz bırakırsınız.

Son tahlilde meta-analiz; yalnız “ortalama etki”yi söylemek değil, ne zaman–nerede–kim için–hangi bedelle harekete geçileceğini, hangi koşullarda etkinin güçlendiğini/sönümlendiğini ve yarının uygulamasında hangi küçük–orta ayarlamaların en büyük faydayı üreteceğini anlatmaktır. İyi yazılmış bir meta-analiz; eşik, zamanlama, kapasite ve hata bedellerini görünür kılar; politikayı adil ve etkili bir raya oturtur. Böylece kanıt, akademik bir alıntı olmaktan çıkar; uygulamaya değen bir rehbere dönüşür.

Akademi Delisi, eğitim ve akademik destek alanında kapsamlı hizmetler sunan öncü bir platformdur. Öğrencilerin akademik başarılarına yön verirken, onları bilgiyle buluşturmayı ve potansiyellerini en üst düzeye çıkarmayı amaç edinmiş bir ekibiz. Sitemiz bünyesinde ödevlerden projelere, tezlerden makalelere kadar geniş bir yelpazede destek sağlıyoruz. Alanında uzman yazarlarımız, öğrencilere özgün içerikler sunarken, aynı zamanda onlara araştırma, analiz ve yazım konularında rehberlik ederek kendilerini geliştirmelerine yardımcı oluyor.
Akademik hayatın zorluklarıyla başa çıkmak artık daha kolay. Akademi Delisi olarak, öğrencilere sadece ödevlerinde değil, aynı zamanda araştırma projelerinde, tez çalışmalarında ve diğer akademik gereksinimlerinde de destek sağlıyoruz. Sunduğumuz kaliteli hizmetler sayesinde öğrenciler zamanlarını daha verimli bir şekilde kullanabilirler. Uzman ekibimiz, her bir öğrencinin ihtiyaçlarına özel çözümler üreterek, onların akademik hedeflerine ulaşmalarına katkı sağlar.
Gelişmiş kaynaklara erişimden akademik yazım kurallarına, araştırma yöntemlerinden kaynakça oluşturmaya kadar her aşamada öğrencilere destek sunan Akademi Delisi, eğitimde yeni bir perspektif sunuyor. Amacımız, öğrencilere sadece geçici çözümler değil, aynı zamanda uzun vadeli öğrenme ve başarıya giden yolda rehberlik etmektir.