CSE ile Akademik Yazımda Tutarlılık Sağlama
Akademik yazımın temel taşlarından biri tutarlılıktır. Anlatımda, biçimde, kaynak göstermede ve terminolojide tutarlılık sağlayamayan bir akademik çalışma, ne kadar iyi içerik üretirse üretsin okuyucuda profesyonellik ve güvenilirlik algısını zedeleyebilir. Bu bağlamda, özellikle bilimsel yayınlarda tercih edilen yazım sistemlerinden biri olan CSE (Council of Science Editors) stili, sadece kaynak gösterme kurallarıyla değil, aynı zamanda genel yazım standardizasyonuyla da bilimsel tutarlılığı destekleyen önemli bir araçtır.
CSE stili; metin içi atıf biçimleri, kaynakça sıralaması, başlık düzeni, tablo-şekil numaralandırmaları ve terimlerin kullanımı gibi birçok alanda standardizasyon sağlar. Bu da hem okuma kolaylığı yaratır hem de yazının akademik kalitesini yükseltir. Bu yazıda, CSE formatı kullanılarak akademik yazımda nasıl tutarlılık sağlanacağı ayrıntılı şekilde açıklanacaktır.
1. Tutarlılığın Akademik Yazımdaki Önemi
1.1 Bilgisel Tutarlılık
-
Aynı kavram farklı şekillerde sunulmamalı
-
Aynı kaynak farklı yıllarla gösterilmemeli
-
Terminolojik tutarlılık sağlanmalı (örneğin “hücre zar” yerine sürekli “hücre zarı” kullanılmalı)
1.2 Biçimsel Tutarlılık
-
Başlık hiyerarşisi sabit olmalı
-
Metin içi atıflar tek bir sistemle (Name-Year, Citation-Sequence vb.) devam etmeli
-
Kaynakça düzeni istikrarlı olmalı
2. CSE Formatında Tutarlılığı Sağlayan Yapılar
CSE, farklı varyasyonlar sunsa da her biri için belirli kurallar getirmiştir. En yaygın kullanılan Name-Year sistemi üzerinden örneklendirme yapılacaktır.
2.1 Metin İçi Atıf Tutarlılığı
Doğru:
(Kaya 2020), (Yıldız ve Arslan 2018), (Demir et al. 2021)
Yanlış:
(Kaya, 2020), (YILDIZ & ARSLAN, 2018), (Demir v.d. 2021)
Not: CSE stilinde virgül, “&”, büyük harf kullanımı yanlışlıktır.
2.2 Kaynakça Sıralama Tutarlılığı
Tüm kaynaklar aynı mantıkla yazılmalı:
-
Yazar adı > yıl > başlık > dergi adı > cilt > sayı > sayfa aralığı
Yanlış örnek (karışık biçimler):
-
Kaya B. Adaptasyon. 2020.
-
Yıldız E, Arslan N. 2018. “Beyin Hücreleri”. Bilim Dergisi. 45(2):123–127.
Doğru örnek:
-
Kaya B. 2020. Adaptasyon süreci ve genetik. Genetik Bilimleri Dergisi. 12(4):112–119.
3. CSE ile Tutarlılık Sağlamak İçin Uygulama Alanları
3.1 Başlık ve Alt Başlık Düzeyi
CSE yazımında:
-
Başlık 1: Kalın ve sola yaslı
-
Başlık 2: İtalik ve sola yaslı
-
Başlık 3: Normal punto, paragraf içinde başlayabilir
Tüm başlıklar aynı yazım biçimi ve numaralandırma düzeniyle devam etmeli.
3.2 Tablo ve Şekil Numaralandırma
Tablolar ve şekiller CSE sistemine göre ayrı ayrı ve sırasıyla numaralandırılır.
Doğru:
-
Tablo 1. Öğrenci yaş dağılımları
-
Şekil 1. Hücre zar yapısı
Kaynak referansları görsel altına kısa biçimde (Yılmaz 2020) yazılmalıdır.
4. Kısaltma ve Terimlerde Tutarlılık
4.1 İlk Kullanımda Açıklama
DNA (Deoksiribonükleik Asit)
WHO (World Health Organization)
Daha sonra sadece DNA veya WHO kullanılmalıdır. Aynı terimi bir yerde açık yazıp başka yerde farklı bir açılımla sunmak, tutarsızlık yaratır.
4.2 Bilimsel Terim Sözlüğü Kullanımı
CSE, bilimsel terimlerin tutarlı biçimde yazılması için terim sözlüklerinden yararlanılmasını önerir:
-
Medical Subject Headings (MeSH)
-
Biyoloji Terimleri Sözlüğü
-
TDK Bilim Terimleri Listesi
5. Dilbilgisi ve Yazım Kurallarında Tutarlılık
CSE, dilbilgisi açısından APA kadar katı kurallara sahip olmasa da aşağıdaki ögelerde tutarlılık ister:
-
Cümle sonlarında noktalama
-
Birimlerin yazımı (örnek: mg, mL, °C – nokta ya da büyük harf hataları olmamalı)
-
Sayıların yazımı (1–10 arası rakamla, üstü sözcükle yazılmalı tercihen)
6. CSE Formatı ile Referans Yönetimi Araçlarında Tutarlılık Sağlamak
Referans yönetimi yazılımları CSE formatında çıktı oluşturabilir:
-
EndNote: CSE Name-Year stili doğrudan tanımlıdır
-
Zotero: CSE Citation-Sequence ve Name-Year stilleri mevcuttur
-
Mendeley: CSE citation stilini dışarıdan yüklemeyle destekler
Bu programlarla tutarlılık:
-
Aynı stil çıktısını tüm kaynaklar için uygular
-
Otomatik alfabetik sıralama yapar
-
Tek tıkla biçim değiştirilebilir
7. Sık Yapılan Tutarlılık Hataları ve Çözüm Yolları
| Hata Türü | CSE’ye Göre Doğrusu |
|---|---|
| Farklı biçimlerde atıf kullanımı | Tüm atıflar aynı sistemle yapılmalı |
| Kısaltmaları karışık kullanmak | İlkinde açıklanmalı, sonra hep aynı yazılmalı |
| Farklı birimlerde yazım (cm/Cm) | Uluslararası kısaltmalar sabit tutulmalı |
| Tablo numaralarında sıra atlama | Tablolar sıra ile numaralanmalı |
| Kaynakça sıralamasında karışıklık | Name-Year’da alfabetik, Sequence’de sıralı |
CSE formatı yalnızca kaynakça biçimlendirme değil, bilimsel yazımda yüksek düzeyde tutarlılık sağlayan bir yapıdır. Akademik metnin tamamında; başlıklardan atıflara, görsellerden kaynakçaya kadar uzanan bir bütünlük oluşturulmasına imkân tanır. Bu sayede, okur açısından hem anlaşılır hem de güvenilir bir içerik sunulur.
Yazarlar için CSE stili; düzenli, ölçülü, şeffaf ve hatasız bir akademik iletişim biçiminin altyapısını oluşturur. Özellikle çok yazarlı projelerde ya da farklı bölümlerde kaynak gösterimi içeren uzun çalışmalarda tutarlılığı CSE kurallarına göre sağlamak, akademik kalitenin en somut göstergelerinden biridir.
Tutarlılığı bir alışkanlık hâline getiren her akademisyen, yazılarında hem stilistik hem de içeriksel bütünlüğü kolayca inşa edebilir. CSE’nin sunduğu sistematik yapı, bu süreçte güvenilir bir kılavuz olarak kullanılmalıdır.
Akademi Delisi, eğitim ve akademik destek alanında kapsamlı hizmetler sunan öncü bir platformdur. Öğrencilerin akademik başarılarına yön verirken, onları bilgiyle buluşturmayı ve potansiyellerini en üst düzeye çıkarmayı amaç edinmiş bir ekibiz. Sitemiz bünyesinde ödevlerden projelere, tezlerden makalelere kadar geniş bir yelpazede destek sağlıyoruz. Alanında uzman yazarlarımız, öğrencilere özgün içerikler sunarken, aynı zamanda onlara araştırma, analiz ve yazım konularında rehberlik ederek kendilerini geliştirmelerine yardımcı oluyor.
Akademik hayatın zorluklarıyla başa çıkmak artık daha kolay. Akademi Delisi olarak, öğrencilere sadece ödevlerinde değil, aynı zamanda araştırma projelerinde, tez çalışmalarında ve diğer akademik gereksinimlerinde de destek sağlıyoruz. Sunduğumuz kaliteli hizmetler sayesinde öğrenciler zamanlarını daha verimli bir şekilde kullanabilirler. Uzman ekibimiz, her bir öğrencinin ihtiyaçlarına özel çözümler üreterek, onların akademik hedeflerine ulaşmalarına katkı sağlar.
Gelişmiş kaynaklara erişimden akademik yazım kurallarına, araştırma yöntemlerinden kaynakça oluşturmaya kadar her aşamada öğrencilere destek sunan Akademi Delisi, eğitimde yeni bir perspektif sunuyor. Amacımız, öğrencilere sadece geçici çözümler değil, aynı zamanda uzun vadeli öğrenme ve başarıya giden yolda rehberlik etmektir.
cse academic format checklist cse akademik metin denetimi cse akademik tutarlılık cse başlık biçimi cse bibliography düzeltme cse bilimsel stil rehberi cse bilimsel yazım stili cse citation citation-sequence cse citation consistency cse citation editor cse citation formatting cse citation guide cse citation kontrol aracı cse citation listesi oluşturma cse citation örneği cse citation tutarlılığı cse citation yazım rehberi cse endnote formatı cse formatı makale düzeni cse görsel kaynağı yazımı cse kaynak eşleşmesi CSE kaynakça düzeni cse kısaltma tutarlılığı cse makale stil kontrolü cse metin içi atıf düzeni cse name-year consistency cse publication proofread cse reference düzeni cse reference hatası cse şekil numaralandırma cse stilinde abstract uyumu cse stilinde başlık düzeyleri cse stilinde birim kullanımı cse stilinde gramer denetimi cse stilinde kaynak sıralama cse stilinde metin içi referans cse stilinde noktalama cse stilinde terim birliği cse stilinde yazım tutarlılığı cse style proofreading cse tablo kaynakları cse terim kullanımı cse tutarlılık kontrol listesi cse uyumlu yazım cse writing structure cse yazım biçim standardı CSE yazım kuralları cse yazım rehberi cse zotero çıktısı